تمرین 1 :

نوشته زیر را بخوانید و زمان، مکان، حال و هوا و جزئیات آن را بر اساس آموزه های درس، در متن مشخص کنید.

پاسخ :

زمان: نزدیک سال نو

مکان: جبهه جنگ تحمیلی

حال و هوا: هوای آفتابی پس از باران، با وصف کردن آسمان و خورشید و ابر در جبهه توصیف شادی رزمنده ها و خنده های آنان در جبهه جنگ و انتظار برای رسیدن عید نوروز.

توجه: بخش های گفته شده با رنگ آبی مشخص شده است.

سال نو

باران بند آمده بود؛ امّا هنوز از ساقۀ علف‌ها آب می‌چکید و دشت پر از گودال‌های آب بود. عکس آسمان بر سطح لرزانِ گودال‌های آب تماشایی بود. انگار صدها آینۀ شکسته را کنار هم چیده بودند. ابرهایی که هر لحظه به شکلی در می‌آمدند، در مقابل آن آینه‌ها، خودشان را برای سال نو آماده می‌کردند. خورشید مثل دخترکی خجالتی از پشت کوه‌ها سرک می‌کشید و سلاح‌ها و کلاه‌های آهنی را برق می‌انداخت. دهانۀ توپ‌ها و خمپاره اندازها را با کیسه‌های نایلونی پوشانده بودند تا آب به داخلشان نرود. در پشت خاکریز، جعبه‌های خالی مهمات و پوکه‌های مسی برّاق همه جا پراکنده بودند. چند تا از سنگرها را آب گرفته بود و عده‌ای با لباس‌های خیس و گل آلود مشغول خالی کردن آنها بودند. صدای خنده‌شان با صدای شِلپ‌شِلپ آب آمیخته بود. از سنگر بغل دستی صدایی می‌گفت: «آب را گل نکنیم!»

دیگری جواب می‌داد: «تو ماهی‌ات را بگیر!…»

خنده‌ها از ته دل بود. انگار نه انگار که در جبهۀ جنگ بودند. بیشتر چادرها را روی سنگرها زده بودند و سفره‌های هفت‌سینِ عید پهن بود؛ سفره‌هایی که در آنها، جای سماق و سمنو را سرنیزه و مسلسل سیمینوف و حتی سنگ پر کرده بود.

گاهی گِردباد کوچکی لنگ‌لنگان از راه می‌رسید و چادرهای باران خورده را مشت و مال می‌داد. عدّه‌ای قرآن می‌خواندند و بعضی تن دتند به ساعتشان نگاه می‌کردند و رادیوهای جیبی را به گوششان چسبانده بودند. ناگهان صدای شلیک چند تیر هوایی بلند شد و زمزمۀ «یا مقلب القلوب… » در سنگرها پیچید. عید آمده بود؛ به همین سادگی!

تمرین 2 :

موضوعی انتخاب کنید و با رعایت مراحل نوشتن، متنی دربارۀ آن بنویسید.

پاسخ:

پاسخ پیشنهادی: "دوستان در ترسیم چارچوب زمانی و مکانی داستان، مهارت خوبی از خود نشان دادند؛ اما در خلق فضایی احساسی و عمیق‌تر، کمی کاستی داشتند. با غنی‌سازی توصیفات و پرداختن به جزئیات ظریف، می‌توانند به خواننده کمک کنند تا بهتر با شخصیت‌ها و رویدادها ارتباط برقرار کند. با این حال، دوستان در ویرایش و نگارش جمله‌ها بسیار موفق بودند و توانستند جمله‌هایی روان و شیوا را خلق کنند."

همچنین بخوانید: جواب شعرگردانی "دیدار یار غایب..." درس 2 نگارش یازدهم